در تمامی کشورهای جهان از مهمترین اهداف دولت ها ایجاد رفاه عمومی به طور عام و گروهای آ سیب پذیر جامعه به طور خاص می باشد لذا دولت ها به منظور دستیابی به اهداف فوق ، علاوه بر پرداختن به امور تأمین اجتماعی ، از یارانه که یکی از ابزارهای تأمین اجتماعی است بهره می گیرند . امور تأمین اجتماعی که شامل بیمه های بازنشستگی ، درمان ، بیکاری و ... است متوجه همه افراد می شود اما امور یارانه ها متوجه افراد با گروه های خاص ، مناطق خاص است که به روش های مختلف پرداخت می گردد که می توان به حمایت از اقشار محروم ، کاهش فاصله طبقاتی ، ایجاد بهبود در توزیع در آمدها ، افزایش رفاه عمومی ، کمک به شرایط ثبات قیمتها از طریق تثبیت قیمت ها اشاره نمود .
در دولت های نفتی و متکی به منابع طبیعی آسان ترین روش یعنی پرداخت یارانه عام را دنبال نموده اند که بعضاً به دلیل واقعی نبودن قیمت کالاهای یارانه ای مشکلات عدیده ای از جمله : عدم تخصیصی کارآمد منابع ، افزایش مصرف ، افزایش اتلاف منابع ، قاچاق و بروز مفاسد اقتصادی و کاهش کارایی را در اقتصاد موجب شده است . یارانه ها با تحریف قیمت ها از یک سو ، مانع تخصیص منابع شده و رشد اقتصادی را کاهش می دهند و از سوی دیگر با ایجاد کسری بودجه و افزایش هزینه های اجتماعی آثار کلان بر اقتصاد ملی بر جای می گذراند .
با توجه به این که در کشور ما سالانه مبلغ زیادی در قالب یارانه پرداخت می گردد و نظام پرداخت یارانه ها در کشور دارای مشکلات بسیاری است بر آن شدیم تا برخی مشکلات نظام فعلی پرداخت یارانه ها را بررسی کنیم .
1 – بالا بودن میزان یارانه ها :
میزان یارانه های پیش بینی سده در قانون بودجه سال 1385 کل کشور ، 449.5 هزار میلیارد بر آورد شده است که حدود 76.5 درصد بودجه عمومی کشور را تشکیل می دهد از این میزان یارانه انرژی با 86.6 درصد بالاترین سهم را داشته و پس از آن کالاهای اساسی و نهاده های کشاورزی به ترتیب 10.3 درصد و 2.3 درصد در رتبه های بعد قرار گرفته اند این امر به نوبه خود موجب از دست رفتن فرصت های مفید ، اتلاف منابع و استفاده نا کارآمد از آنها می شود .
2 – بهره مندی ناعادلانه گروههای در آمدی از یارانه ها :
علی رغم آنکه سالانه بخش قابل توجهی از بودجه سالانه دولت به یارانه ها اختصاص می یابد اما درعمل بسیاری از گروه های مستحق را هدف قرار نداده و اقشار مرفه به دلیل مصرف بیشتر بهره بیشتری از یارانه ها می برند . به عنوان مثال در تراز نامه انرژی سال 1384 کل کشور نشان می دهد که فقیرترین خانواده شهری 0.8 درصد و ثروتمند ترین خانواده شهری 20.6 درصد از یارانه بنزین استفاده نموده اند به گونه ای که یارانه بنزین یک خانواده ثروتمند در کل کشور تقریباً 28 برابر یارانه یک خانواده کم درآمد است .
3 – تشدید مصرف بی رویه :
قیمت پایین کالاهای یارانه ای در سالیان گذشته منجر به پیدایش الگوهای مصرف غیر عقلایی در مورد حامل های انرژی به ویژه بنزین و کالاهای اساسی مانند روغن ، نان ، قند وشکر شده است .
4- افزایش واردات :
پرداخت عام یارانه علاوه بر پیامدهای سوء بر الگوهای مصرف ، تولید ، اشتغال ،منجر به تشدید واردات کالاها نیز شده است . در واقع تقاضای فزاینده ناشی از رشد جمعیت و نیازهای جدید و عدم سرمایه گذاری در زمینه های تولید زیر ساخت ها واشتغال مولد و پایداربر اثر اعمال سیاست پایین نگه داشتن قیمت های این نوع کالاها و پرداخت غیر هدفمند یارانه ها و عدم ایجاد انگیزه تولید در بخش کشاورزی و صنعت سبب شده است تا واردات به عنوان ساده ترین راه حل پاسخگویی به نیازهای مردم ، مورد توجه قرار گیرد .
5 – قاچاق کالاهی یارانه ای :
ارزان بودن قیمت برخی کالاهای یارانه ای نظیر بنزین ودارو سبب تشدید قاچاق به خارج از کشور شده است که بخشی از یارانه به مصرف کنندگان خارجی تعلق می گیرد .
لذا با توجه به موارد بالا می توان نتیجه گرفت که بسیاری ازمشکلات اقتصادی کشور به علت عدم پرداخت صحیح یارانه ها میباشد و راهکار دولت اصلاح سیستم پرداخت یارانه ها به منظور کم کردن مشکلات اقتصادی مردم می باشد متأسفانه بعضی از رسانه ها طرح هدفمند کردن یارانه ها را به معنای حذف یارانه ها اعلام کرده اند که این کار سبب ایجاد موج نگرانی .در جامعه شده است حال آنکه در این شرایط که تمامی اقتصاد دانان طرح هدفمند کردن یارانه ها را نیاز ضروری کشور می دانند باید به این موضوع به عنوان یک امر مهم ملی نگریست وبا اطلاع رسانی منصفانه ابعاد مثبت این طرح را برای مردم بازگو کرده و علاوه بر رفع نگرانی های مردم ، آنان را درجهت تحقق این اهداف بادولت همگام نمود .
نظرات شما عزیزان:
وب خوبی داری خوشحال میشم به من هم سر بزنی. منتظرت هستم
ورود
اعضا:
خبرنامه وب سایت:
آمار
وب سایت: